tarih soru cevap, tarih soru cevap kpss, tarih soru cevap 10. sınıf, tarih soru cevap tyt, tarih soru cevap 9. sınıf, tarih soru cevap yks, tarih soruları cevaplama, kpss tarih soru cevap notları, tarih soru cevap 11. sınıf, tarih soru cevap 12. sınıf, tarih dersi soru cevap, tarih ile ilgili soru cevap, tarih soru cevap kısa, tarih soru ve cevap kpss, inkılap tarihi soru cevap kpss, Çağdaş türk ve dünya tarihi soru cevap, tarih 9 yazılı, tarih 10 yazılı, tarih 11 yazılı, tarih 12 yazılı, inkılap tarihi yazılı.Bu sayfa öğrencileri tarih yazılılarına hazırlamak ve konuları daha iyi pekiştirmelerini sağlamak için hazırlanmıştır. Ayrıca bu soru cevap çalışmaları sizleri YKS TARİH, TYT TARİH VE AYT TARİH sınavlarına da hazırlayacak. Öğretmen arkadaşlarımız bu sayfadaki klasik tarih sorularını tarih yazılı soruları hazırlarken kullanabilirler.
TARİH 10 1. ÜNİTE
YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ SORU- CEVAP ÇALIŞMASI PDF İNDİR
Türkler neden Anadolu’ya yerleşmiştir?
Anadolu’nun tarım ve hayvancılık açısından zengin bir bölge olması
Türklerdeki gaza anlayışının etkileri
Bölgenin yaşamaya elverişli iklim koşullarına sahip olması
Anadolu’daki otorite boşluğu
Yeni yurt edinme arzusu
Türkleşme öncesi Anadolu’nun genel durumu nasıldı?
Anadolu’da VI ve VII. yüzyıllarda Sasani ile Bizans imparatorlukları arasında mücadeleler yaşanmış ve bu mücadeleler Anadolu coğrafyası için tam bir yıkım olmuştur.
Bizans-Müslüman mücadeleleri de Anadolu’daki şehir ve kasabaları harabeye çevirmiş, bölgede nüfus oldukça seyrelmiştir.
Bizans’ta, devlet düzeni bozulmuş ve halkın devlete olan güveni sarsılmıştır.
Bu dönemde Anadolu’da; Rumlar ve Ermenilerle birlikte Süryaniler, Araplar ve Türkler bulunmaktadır.
Anadolu’nun fethini kolaylaştıran etmenler nelerdir?
Vergi sistemindeki adaletsizlik
Bizans’ın kötü yönetimi
Yer yer baş gösteren isyanlar
Anadolu’daki tekfurların halka zulmetmesi
Halk artık bu vergileri ödeyemez hale gelmesi
Bizans’ın Ortodoks mezhebini bu milletlere dayatması
Anadolu’ya yapılan ilk Türk akınları hangileridir?
Anadolu’ya ilk Türk akınları IV. yüzyılın sonlarında Avrupa Hunları tarafından düzenlenmiştir.
Hunlardan sonra VI. yüzyıldan itibaren Sabarlar, (Sabirler) Anadolu’ya girerek Konya, Kayseri ve Ankara civarına kadar ilerlemiştir.
VIII. yüzyılda Abbasiler tarafından Türkistan ve Horasan’dan getirilen Türkler, Bizans’a karşı gaza ve cihat amacıyla Anadolu’nun sınır bölgelerine yerleştirilmiştir.
X. yüzyılın ikinci yarısına kadar Türkler, Anadolu’da gaza ve cihat hareketlerinde bulunmuş ancak bu akınlar Anadolu’yu yurt edinme amacı taşımamıştır.
Anadolu’yu yurt edinme politikasının temeli, Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşundan sonra Tuğrul Bey tarafından atılmıştır.
Tuğrul Bey’den sonra hükümdar olan Alp Arslan zamanında da fetih hareketlerine devam edilmiş ve 1064’te Ani Kalesi alınmıştır.
1071 Malazgirt Savaşı’yla Anadolu’nun kapıları Türklere açılmıştır.
1071 Malazgirt Savaşı sonrası Anadolu’da kurulan ilk Türk beylikleri hangileridir?
Saltuklular (1072 -1202)
Mengücekler (1072 -1228)
Danişmentliler (1080 -1178)
Artuklular (1102 - 1409)
Çaka Beyliği (1081-1095)
Saltuklular (1072 -1202) kimdir?
Anadolu’daki ilk Türk Beyliği, Erzurum merkezli olarak kurulan Saltuklulardır.
Ebu'l Kasım Saltuk tarafından kurulmuştur.
Danişmentliler ile birlikte Haçlı birliklerine karşı mücadele vermiştir.
Anadolu toprakları için Artuklularla birlikte Gürcülere karşı savaşmıştır.
Ticaret önemli geçim kaynakları olmuştur.
Anadolu Selçuklu Sultanı Rükneddin Süleyman Şah beyliğe son vermiştir.
Tepsi Minare, Üç Kümbetler ve Mama Hatun Türbesi Saltuklular dönemine ait eserlerdir.
Mengücekliler (1080 - 1228) kimdir?
Mengücek Gazi tarafından Erzincan merkezli olarak kurulmuştur.
Gürcülere ve Rumlara karşı mücadele edilmiştir.
Devlet Erzincan ve Divriği olmak üzere iki kola ayrılmış, Moğol istilasının
başlaması üzerine Türkiye Selçuklu Devleti'nin himayesine girmiştir.
Divriği'deki Ulu Câmii ve Darüşşifası Mengücükler tarafından inşa ettirilmiştir.
Mengücekliler döneminde saraya davet edilen Muvaffakuddin Abdüllâtif; tıp, fizik ve felsefe alanlarında çalışmalar yapmış dönemin en önemli bilim insanlarından biridir.
Danişmentliler (1080 -1178) kimdir?
Malazgirt Zaferi sonrasında beyliği kuran Danişment Gazi, Anadolu’daki karışıklıklardan yararlanarak Yeşilırmak Havzası’na hâkim olmuştur.
Sivas, Malatya, Kayseri, Tokat, Niksar, Amasya civarlarında hâkimiyet kurmuştur.
Haçlı Seferlerine karşı koymuşlardır.
II. Kılıçarslan beyliği yıktı.
“Danişmentnâme” adlı manzum türdeki eserde, Danişmentlilerin ülkelerine yaptığı hizmetler anlatılmaktadır.
Anadolu’daki en eski medreselerden olan Yağıbasan Medresesi de (Tokat’ın Niksar İlçesinde) Danişmentlilere aittir.
TARİH 10 1. ÜNİTE
YERLEŞME VE DEVLETLEŞME SÜRECİNDE SELÇUKLU TÜRKİYESİ SORU- CEVAP ÇALIŞMASI PDF İNDİR
Türkler neden Anadolu’ya yerleşmiştir?
Anadolu’nun tarım ve hayvancılık açısından zengin bir bölge olması
Türklerdeki gaza anlayışının etkileri
Bölgenin yaşamaya elverişli iklim koşullarına sahip olması
Anadolu’daki otorite boşluğu
Yeni yurt edinme arzusu
Türkleşme öncesi Anadolu’nun genel durumu nasıldı?
Anadolu’da VI ve VII. yüzyıllarda Sasani ile Bizans imparatorlukları arasında mücadeleler yaşanmış ve bu mücadeleler Anadolu coğrafyası için tam bir yıkım olmuştur.
Bizans-Müslüman mücadeleleri de Anadolu’daki şehir ve kasabaları harabeye çevirmiş, bölgede nüfus oldukça seyrelmiştir.
Bizans’ta, devlet düzeni bozulmuş ve halkın devlete olan güveni sarsılmıştır.
Bu dönemde Anadolu’da; Rumlar ve Ermenilerle birlikte Süryaniler, Araplar ve Türkler bulunmaktadır.
Anadolu’nun fethini kolaylaştıran etmenler nelerdir?
Vergi sistemindeki adaletsizlik
Bizans’ın kötü yönetimi
Yer yer baş gösteren isyanlar
Anadolu’daki tekfurların halka zulmetmesi
Halk artık bu vergileri ödeyemez hale gelmesi
Bizans’ın Ortodoks mezhebini bu milletlere dayatması
Anadolu’ya yapılan ilk Türk akınları hangileridir?
Anadolu’ya ilk Türk akınları IV. yüzyılın sonlarında Avrupa Hunları tarafından düzenlenmiştir.
Hunlardan sonra VI. yüzyıldan itibaren Sabarlar, (Sabirler) Anadolu’ya girerek Konya, Kayseri ve Ankara civarına kadar ilerlemiştir.
VIII. yüzyılda Abbasiler tarafından Türkistan ve Horasan’dan getirilen Türkler, Bizans’a karşı gaza ve cihat amacıyla Anadolu’nun sınır bölgelerine yerleştirilmiştir.
X. yüzyılın ikinci yarısına kadar Türkler, Anadolu’da gaza ve cihat hareketlerinde bulunmuş ancak bu akınlar Anadolu’yu yurt edinme amacı taşımamıştır.
Anadolu’yu yurt edinme politikasının temeli, Büyük Selçuklu Devleti’nin kuruluşundan sonra Tuğrul Bey tarafından atılmıştır.
Tuğrul Bey’den sonra hükümdar olan Alp Arslan zamanında da fetih hareketlerine devam edilmiş ve 1064’te Ani Kalesi alınmıştır.
1071 Malazgirt Savaşı’yla Anadolu’nun kapıları Türklere açılmıştır.
1071 Malazgirt Savaşı sonrası Anadolu’da kurulan ilk Türk beylikleri hangileridir?
Saltuklular (1072 -1202)
Mengücekler (1072 -1228)
Danişmentliler (1080 -1178)
Artuklular (1102 - 1409)
Çaka Beyliği (1081-1095)
Saltuklular (1072 -1202) kimdir?
Anadolu’daki ilk Türk Beyliği, Erzurum merkezli olarak kurulan Saltuklulardır.
Ebu'l Kasım Saltuk tarafından kurulmuştur.
Danişmentliler ile birlikte Haçlı birliklerine karşı mücadele vermiştir.
Anadolu toprakları için Artuklularla birlikte Gürcülere karşı savaşmıştır.
Ticaret önemli geçim kaynakları olmuştur.
Anadolu Selçuklu Sultanı Rükneddin Süleyman Şah beyliğe son vermiştir.
Tepsi Minare, Üç Kümbetler ve Mama Hatun Türbesi Saltuklular dönemine ait eserlerdir.
Mengücekliler (1080 - 1228) kimdir?
Mengücek Gazi tarafından Erzincan merkezli olarak kurulmuştur.
Gürcülere ve Rumlara karşı mücadele edilmiştir.
Devlet Erzincan ve Divriği olmak üzere iki kola ayrılmış, Moğol istilasının
başlaması üzerine Türkiye Selçuklu Devleti'nin himayesine girmiştir.
Divriği'deki Ulu Câmii ve Darüşşifası Mengücükler tarafından inşa ettirilmiştir.
Mengücekliler döneminde saraya davet edilen Muvaffakuddin Abdüllâtif; tıp, fizik ve felsefe alanlarında çalışmalar yapmış dönemin en önemli bilim insanlarından biridir.
Danişmentliler (1080 -1178) kimdir?
Malazgirt Zaferi sonrasında beyliği kuran Danişment Gazi, Anadolu’daki karışıklıklardan yararlanarak Yeşilırmak Havzası’na hâkim olmuştur.
Sivas, Malatya, Kayseri, Tokat, Niksar, Amasya civarlarında hâkimiyet kurmuştur.
Haçlı Seferlerine karşı koymuşlardır.
II. Kılıçarslan beyliği yıktı.
“Danişmentnâme” adlı manzum türdeki eserde, Danişmentlilerin ülkelerine yaptığı hizmetler anlatılmaktadır.
Anadolu’daki en eski medreselerden olan Yağıbasan Medresesi de (Tokat’ın Niksar İlçesinde) Danişmentlilere aittir.
Artuklular (1102 - 1409) kimdir?
Artuk Bey'in oğulları Sökmen ve İl Gazi Beyliğin kurucusudur.
Mardin merkezli olarak 1102’de kurulmuştur.
Mardin, Hasankeyf, Harput olmak üzere üç kol hâlinde varlığını sürdürmüştür.
Çeşitli din, mezhep ve milletlere mensup kitlelerin yaşadığı Anadolu’nun güney doğusunda hâkimiyet kurmuşlardır.
Başlangıçta idari ve mali divânlarda Hristiyan memurlara da görev vermiştir.
Bu dönemde Diyarbakır, Mardin gibi büyük merkezlerde, ilim gelişmiş ve Cezerî gibi ilim adamları ön planda tutulmuştur.
Bölgenin Türkleştirilmesiyle ve Haçlılara karşı durmalarıyla üne kavuştular.
Üç kola ayrıldılar:
I. Hasan-Keyf koluna Eyyubiler son verdi (1232).
II. Mardin Artukluları’nı Akkoyunlular yıktı (1409).
III. Harput Artukluları’na Anadolu Selçukluları son vermiştir (1185-1234).
Çaka Beyliği (1081-1095) kimdir?
1081’den itibaren İzmir merkezli olarak Çaka Bey tarafından kuruldu.
Denizcilik faaliyetlerine başlayan ilk Türk beyi olan Çaka Bey, kurduğu 40 parçalık donanmayla Midilli, Sakız, Sisam ve Rodos gibi stratejik öneme sahip adaları fethetmiştir.
1081 yılı Türk Deniz Kuvvetleri’nin kuruluş yılı olarak kabul edilmektedir.
Türkiye Selçukluları ile Çaka Beyliği arasındaki ilişkilerde Bizans etkili olmuştur.
Oluşturduğu güçlü donanma ile Bizans’ı denizden tehdit eden Çaka Bey, kızını da Selçuklu Sultanı I. Kılıç Arslan ile evlendirerek nüfuz kazanmıştır.
Bizanslıların kışkırtması sonucu I. Kılıç Arslan tarafından ortadan kaldırılmıştır.
Haçı Seferleri nedir?
Hristiyan Avrupalıların XI. ve XIII. yüzyıllar arasında Doğu’ya yönelik olarak askerî, siyasi ve ekonomik amaçlar için düzenledikleri akınlara Haçı Seferleri denir. Toplamda sekiz tane Haçlı Seferi vardır.
Haçlı Seferlerinin Dinî Nedenlerİ Nelerdir?
Hristiyanların kutsal yerleri ve Kudüs’ü Müslümanlardan geri almak istemesi
X. yy'da Fransa’da ortaya çıkan Kluni Tarikatı’nın Hristiyanları Müslümanlara
karşı kışkırtması
Papa ve din adamlarının nüfuzlarını arttırmak istemesi
Katolik Kilisesi’nin Ortodoksları etki altına almak istemesi
Haçlı Seferlerinin Siyasi Nedenleri Nelerdir?
Türklerin saldırıları karşısında Bizans’ın Avrupa’dan yardım istemesi
Türklerin Anadolu, Suriye, Filistin ve Akdeniz’den uzaklaştırılmak istenmesi
Papa ve din adamlarının nüfuzlarını arttırmak istemesi
Haçlı Seferlerinin Ekonomik Nedenler Nelerdir?
Avrupalıların İpek ve Baharat Yollarına sahip olmak istemesi
Avrupa’da toprağı olmayan soyluların Doğu’da toprak sahibi olmak istemesi
Avrupalıların Doğu’nun zenginliklerini ele geçirmek istemesi
I. Haçlı Seferi’nin (1096 - 1099) Sonuçları Nelerdir?
Haçlılar, Türkiye Selçuklu Devleti’nin başkenti olan İznik’i ele geçirmiştir.
Türkiye Selçuklu Devleti başkentini, Konya’ya taşımıştır.
Fatımîlerden Kudüs’ü alan Haçlılar, burada Latin Krallığı kurmuşlardır.
Haçlı birlikleri Antakya, Urfa, Sur, Trablusgarp, Şam ve Yafta’da da Latin kontlukları kurmuşlardır.
Haçlıların amaçlarına ulaştıkları tek sefer, I. Haçlı Seferi’dir, çünkü Kudüs’ü almışlardır.
II. Haçlı Seferi’nin (1147 - 1149) sonuçlarını nelerdir?
Urfa'daki Latin Kontluğu'na, Musul Atabeyliği'nin son vermesi üzerine bu sefer başlamıştır.
Kralların katıldığı ilk seferdir, ancak Haçlılar başarısız olmuştur.
Türkiye Selçuklu Sultanı I. Mesut, başarılı bir direniş göstermiştir.
III. Haçlı Seferi’nin (1189 - 1192) sonuçları nelerdir?
Selahaddin Eyyubi komutasındaki Eyyûbi Devleti'nin, Hıttin Savaşı (1187) ile Haçlılardan Kudüs'ü geri alması üzerine bu sefer başlamıştır.
İngiliz, Fransız ve Alman Krallarının katılımı ile yapılan sefer, Haçlıların başarısızlığı sonuçlanmıştır.
IV. Haçlı Seferi’nin (1202 - 1204) sonuçları nelerdir?
Selahattin Eyyûbi'nin Filistin ve Suriye'deki bazı şehirleri Haçlılardan geri alması
üzerine, bu sefer başlamıştır.
Haçlılar, hedef değiştirerek İstanbul’a yönelmiş ve İstanbul'da bir Latin Krallığı
kurmuştur.
Haçlı Seferlerinin Dinî Sonuçları Nelerdir?
Hristiyanların başarısızlığı, Avrupa’da kilise ve din adamlarına duyulan güvenin sarsılmasına neden olmuştur.
Hristiyanlarca kutsal kabul edilen yerler Müslümanların elinde kalmıştır.
Ortodoks ve Katolik Kiliseleri arasındaki ayrılık daha da artmıştır.
Haçlı Seferlerinin Siyasi Sonuçları Nelerdir?
Avrupa’da feodalite (derebeylik) rejimi zayıflamıştır.
Bizans bir süreliğine merkezî otoritesini kaybetmiştir.
Türkiye Selçuklu Devleti batıdaki topraklarını kaybetmiş, devletin batı yönündeki fetihleri durmuştur.
Haçlı saldırıları ile zayıflayan İslam devletleri, Moğol saldırıları karşısında güçsüz
kalmıştır.
Türklerin Hristiyanlar karşısında kazandığı başarılar, İslam dünyasındaki etkinliklerini arttırmıştır.
Haçlı Seferlerinin Ekonomik Sonuçları Nelerdir?
Akdeniz ticareti canlanmış; Marsilya, Venedik, Cenova gibi limanlar önem kazanmıştır.
Bankacılık sektörü gelişmiştir.
Avrupa’da ticaretle uğraşan burjuva sınıfı ortaya çıkmıştır.
Anadolu, Suriye, Filistin gibi toprakların tahrip edilmesi İslam ülkelerini ekonomik
açıdan olumsuz etkilemiştir.
Haçlı Seferlerinin Bilimsel - Kültürel ve Teknik Sonuçları Nelerdir?
Avrupalılar İslam kültür ve medeniyetini yakından tanımışlardır.
Avrupalılar seferler sırasında pusula, barut, matbaa ve kâğıt yapımını
öğrenmişlerdir.
Avrupalılar Doğu’nun mimari eserlerini inceleyerek köprü, kemer ve kervansaray
yapım tekniklerini öğrenmişlerdir.
Türkiye Selçukluları nerede ne zaman kuruldu?
Arslan Yabgu’nun torunu Süleyman Şah, 1077 yılında Hristiyanlar için oldukça önemli olan İznik’i ele geçirmiş ve başkent yaparak Türkiye Selçuklu Devleti’ni kurmuştur.
Türklerin Anadolu hâkimiyeti kesinleştirdiği savaş hangisidir?
Bizans ve Anadolu Selçuklu devleti (II. Kılıç Arslan) arasında 17 Eylül 1176 tarihinde yapılan Miryokefalon savaşı.
17 Eylül 1176 Miryokefalon Savaşı’nın sonuçları nelerdir?
Anadolu’da Türk yerleşimi kesinlik kazandı.
Bizans’ın Türkleri Anadolu’dan çıkarma ümitleri tamamen sona ermiştir.
Haçlı Seferi’nin başlamasına neden oldu.
Bizans İmparatorluğu ağır bir tazminat ödedi.
Antalya hangi Türkiye Selçuklu hükümdarı zamanında alınarak ticaret limanı hâline getirilmiştir?
1207 I. Gıyaseddin Keyhüsrev
Sinop hangi Türkiye Selçuklu hükümdarı zamanında alınarak ticaret limanı hâline getirilmiştir?
İzzettin Keykavus
Türkiye Selçuklu Devleti'nin en parlak dönemi ne zamandır?
Alâeddin Keykubad Dönemi
1230 Yassı Çemen (Çimen) Savaşı’nın sonuçları nelerdir?
Alâeddin Keykubad yönetimindeki Türkiye Selçuklu Devleti savaşı kazandı.
Harzemşahlar ağır yenilgi aldı ve yıkıldı.
Moğolların akınlarına karşı, Anadolu'yu açık ve savunmasız bir hâle getirdi.
II. Gıyaseddin Keyhüsrev Döneminde meydana gelen ayaklanma hangisidir?
Baba İlyas, Türkiye Selçuklu Devleti tarihindeki en büyük isyan hareketine öncülük etmiştir.
Baba İlyas’ın ölümünden sonra onun müritlerinden olan Baba İshak, büyük bir Türkmen zümresini etrafında toplamış ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev’in dine aykırı hareket ettiğini bahane ederek onun aleyhinde propagandaya başlamıştır. (Babaî İsyanı (1240)
1243 Kösedağ Savaşı’nın sonuçları nelerdir?
Türkiye Selçuklu Devleti, Moğol hâkimiyetine girdi.
Moğolların Anadolu’yu istila etmesi ve aldığı ağır vergiler nedeniyle Anadolu’da ticaret geriledi.
Moğol baskısından kaçan Türkmenler Anadolu’nun batısına göç etti.
Anadolu’daki Türkmen beyleri Selçuklulardan ayrılarak bağımsız hareket etmeye başladı.
Birçok Türk şehrinde bilimsel ve kültürel faaliyetler durdu.
1260 Ayn–ı Calut Savaşı’nın sonuçları nelerdir?
Memlûk Sultanı Sultanı Baybars, Moğol-İlhanlı Devleti’ni 1260 yılında Ayn-ı Calut savaşıyla yenilgiye uğratmış,
Moğolların batıdaki ilerleyişini durdurmuştur.
277 yılında Anadolu’daki Türklerin de yardım istemesi üzerine Anadolu’ya gelen Sultan Baybars Moğolları ikinci kez yenilgiye uğratmıştır.
Türkiye Selçuklu Devleti’nin yıkılış nedenleri nelerdir?
İsyanların başlamasının ardından Baba İshak isyanının devlet yönetimini sarsması
Kösedağ Savaşı ile Moğol saldırılarının merkezi otoriteyi bozmaya başlaması
2. Gıyaseddin Keyhüsrev’in devlet yönetimi konusunda yanlış bir politika takip etmesi
Ülkenin hanedanın ortak sayılması düşüncesi ile hanedanın ülkeyi kendi arasında bölmesi
Haçlı seferlerinin Anadolu’ya büyük zarar vermesi gibi nedenler Türkiye Selçuklu Devletinin yıkılmasına ortam hazırlamıştır
II. Anadolu Beylikleri Dönemi nerelerde kurulmuştur?
Osmanoğulları: Söğüt, Domaniç
Germiyanoğulları: Kütahya
Karamanoğlulları: Konya, Karaman
Saruhanoğulları: Manisa
Aydınoğulları: Aydın
Candaroğulları: Kastamonu, Sinop
Menteşeoğulları: Muğla, Milas
Hamitoğlulları : Isparta, Eğirdir, Antalya
Dulkadiroğulları: Maraş, Elbistan
Ramazanoğlulları: Adana
Eretna Beyliği: Sivas
Türkiye Selçuklu Devleti’nde Devlet Anlayışı nasıldı?
İlk Türk devletlerinde görülen “kut anlayışı” devam etmiştir.
Veraset anlayışı ile ülke sultan ve ailesinin malı sayılmıştır.
İlk Türk devletlerindeki “ülkenin töreye uygun adaletli olarak yönetilmesi” ve “devlet halk içindir” anlayışları önemini korumuştur.
Türkiye Selçuklu Devleti hükümdarlık sembollerini nelerdir?
Otağ (hakan çadırı), Örgin (taht), tuğ (sancak), davul, kotuz (sorguç), kemer (kur), kılıç, yay, kama, kamçı (berge) hutbe, hilat
Türkiye Selçuklu Devleti’ndeki önemli görevler kilerdir?
Sultan: Devleti yönetir
Vezir: Sultanın en önemli yardımcısı
Müstevfi: Maliyeden sorumlu
Emir-i Arz: Askerlerden sorumlu
Tuğrai: İç ve dış yazışmalardan sorumlu
Müşrif: Adli ve mali işler dışında kalan işlerden sorumlu
Pervaneci: Fethedilen toprakların kaydını tutup iktalara ayırmaktan sorumlu
Naib: Sultan vekili
Türkiye Selçuklu Devleti’ndeki divanların görevleri nelerdir?
Divan-ı İstifa: Mali işlere bakan divandır.
Divan-ı Arz: Ordunun ihtiyaçlarını karşılamakla görevli divandır.
Divan-ı İşraf: Askerî ve hukuki işler dışında devletin tüm işlerini teftiş eden divandır.
Divan-ı İnşa: Ülkedeki iç ve dış yazışmaları yapan divandır.
Niyabet-i Saltanat: Hükümdarın başkentte bulunmadığı durumlarda devlet işleri ile
ilgilenen divandır.
Pervaneci Divanı: Ülke topraklarının kayıt defterini tutan, has ve iktalara ait düzenlemeleri yapan divandır.
Gulam Sistemi nedir?
Gulam sistemi, çoğunluğu Türklerden olmak üzere satın alma yoluyla veya savaşlarda esir edilenlerle, küçük yaşlarda toplanan çocukların gulamhane adı verilen asker yetiştirme merkezlerinde yetiştirilmesi anlamına gelmektedir. Gulam yetiştirme merkezleri saraylardır. Burada askerî eğitimin yanı sıra yönetim ve protokol kuralları ile ilgili de eğitim verilirdi.
Türkiye Selçuklu Devleti’nde ordu kimlerden oluşur?
Hassa Askerleri: Sultana bağlı özel birliklerdir
Gulaman-ı Saray: Savaş esirlerinden devşirilmiş askerlerdir.
Sipahiler: Türklerden oluşan ve ikta ile geçinen askerlerdir.
Türkmenler: Aşiret kuvvetleri ve uç beyliklerinden oluşan askerlerdir.
Ücretli Askerler: Ermeni, Rum ve Gürcülerden oluşan askerlerdir.
Donanma
Yardımcı Kuvvetler: Selçuklulara bağlı beyliklerin gönderdikleri askerlerdir.
Türkiye Selçuklu Devleti’ndeki toprak çeşitleri nelerdir?
Mülk (hususi) Arazi: Şahıslara ait arazidir.
Has Arazi: Gelirleri hükümdarlara ait arazilerdir.
İkta Arazi: Vergi gelirlerine göre bölümlere ayrılarak, her birinin hizmet karşılığında askerî ve sivil devlet görevlilerine maaş olarak verildiği arazidir.
Vakıf Arazi: Gelirleri ilmî ve sosyal kurumlara ayrılan arazidir.
İkta Sistemi nedir?
İkta sistemi, ülke topraklarının vergi gelirlerine göre bölümlere ayrılarak, her birinin hizmet karşılığında askerî ve sivil devlet görevlilerine maaş olarak verilmesi şeklinde oluşturulan sistemdir. Bu sistemde ikta sahipleri elde ettikleri gelirden kendi paylarını aldıktan sonra geri kalan bölümü ile atlı asker beslemişlerdir. Sipahiyan denilen bu atlı askerler savaş zamanında orduya katılmışlardır.
İkta Sistemi’nin faydaları nelerdir?
Hazine üzerindeki askerî ve sivil devlet görevlilerinin maaş yükü kaldırılmıştır.
Üretimde süreklilik sağlanmıştır.
İkta sahipleri bulundukları yerlerde güvenliği sağlamışlardır.
Hazineden para çıkmadan büyük sipahi birlikleri kurulmuştur.
İkta topraklarının özellikleri nelerdir?
Türkiye Selçuklu Devleti’nde İkta toprakları devletin malı sayılırdı.
İkta toprağı verilen kişi bu toprakları satamaz, devredemez ve vakfedemezdi.
İkta topraklarından elde edilen gelirden kendine ait payı alan ikta sahibi, bu paydan fazlasını alamazdı.
İkta topraklarının işletilmesi normalde babadan oğula geçerdi ancak iktalar çok büyükse buna izin verilmezdi.
Bu uygulamalar Avrupa’daki gibi feodal yapılanmaların Anadolu’da oluşmasını engellemiştir.
Ahilik nedir?
Ahilik, XIII. yüzyılda Anadolu’da yaşayan Türk esnaf ve zanaatkârların bir araya gelmesi ile kurulan sosyo - ekonomik bir dayanışma örgütüdür. Örgüt, Ahi Evran tarafından Kayseri’de kurulmuş, daha sonra Kırşehir ve Konya’ya yayılmıştır.
Türkiye Selçuklu sultanları ticareti geliştirmek için neler yapmıştır?
Karadeniz ve Akdeniz’de önemli liman şehirleri olan Sinop, Antalya gibi yerlere tüccar ve sermayedarlar göndererek ithalat ile ihracat kurumları kurmuşlardır.
Latinlerle ticaret anlaşması imzalamış ve düşük gümrük tarifesi uygulamışlardır.
Saldırıya uğrayan tüccarların zararlarını hazineden karşılamışlardır. Bu da “devlet sigortası” kavramını ortaya çıkarmıştır.
Anadolu’da özellikle kervan yolları üzerinde kervansaraylar, köprüler, hanlar inşa etmişlerdir.
Kervansaray nedir?
Türkiye Selçuklu Devleti, ticari gelirlerini arttırabilmek için ticaret kervanlarının konaklaması amacıyla kervansaraylar inşa etmiştir. Anadolu’daki ilk kervansaray II. Kılıç Arslan döneminde Kayseri - Aksaray yolu üzerinde inşa edilen Alay Han’dır.
Divan-ı Mezalim’in temel görevleri nelerdir?
İdareciler ve memurlar hakkındaki şikayetleri inceler.
Divan kâtipleri ile vakıfları denetler.
Kadı mahkemelerinde verilen kararları uygular.
Muhtesibin yerine getirmediği kararları uygular.
Türkiye Selçuklu Devleti döneminde yaşamış alimler kimlerdir?
Ahmet Yesevi, Divan-ı Hikmet
Mevlânâ Celâleddin-i Rûmî, Mesnevi, Mektubat
Yunus Emre, Risaletü’n Nushiyye
Hacı Bektaş-i Veli, Makalât
Nasreddin Hoca
Âşık Paşa, Garibnâme
Hoca Dehhani, Selçuklu Şehnamesi
Harzemşahlar (1097 - 1231) kimlerdir?
Büyük Selçuklu Devleti valisi İl - Arslan tarafından Harzem bölgesinde kurulmuştur.
1218 yılında Harzem topraklarına gelen Moğol tüccarlarının casus olduğunu iddia eden Harzemşahlar, tüccarlara saldırınca Moğollar da Harzemşahlar üzerine ordu göndermişlerdir.
Tarihte Otrar Hadisesi olarak anılan bu olay sonrasında Moğollar, Harzemşahların topraklarının bir kısmını ele geçirmiş ve yağmalamıştır.
Harzemşahların Türkiye Selçuklu Devleti ile yapılan 1230 Yassı Çemen Savaşı’nda yenilgi alması, Moğolların Anadolu’ya yaptıkları akınların önünü açmıştır.
Fatımîler (909 - 1171) kimlerdir?
Tunus'ta kurulmuş, Şii mezhebe mensup bir Arap devletidir. Devletin kurucusu olan Ebu’l Muhammed Ubeydullah, soyunu Hz. Ali’ye dayandırmıştır.
Ubeydîler olarak bilinen bu devlet, İhşidileri yıkarak Fusfat’ı (Kahire) başkent yapmıştır.
Suriye, Filistin, Trablusgarp, Cezayir, Mekke ve Medine’yi topraklarına katmıştır.
Fatımîler, Sicilya Adası’nı ele geçirerek Avrupa ve İslam kültürleri arasında
önemli bir köprü vazifesi görmüştür.
Abbasi halifeliğini tanımayarak kendilerini halife ilan etmişlerdir.
Haçlı Seferi’nde, Haçlılar Fatımîlerin elindeki Kudüs’ü almış, burada bir Latin
Krallığı kurmuştur.
Devlet, Selahattin Eyyûbi tarafından yıkılmıştır.
Eyyûbiler (1174 - 1250)
Selahattin Eyyûbi, Mısır’daki Fatımî Devleti’ne son vererek bölgede Sünni Müslüman bir Türk devlet kurmuştur.
Eyyûbiler, Haçlıların eline geçen Kudüs’ü Hıttin Savaşı ile geri alarak (1187) III. Haçlı Seferi’ne sebep olmuştur. Bu sefer sonunda Kudüs, Müslümanların elinde kalmıştır.
Selahattin Eyyûbi'nin ölümü üzerine devlet iç karışlıklılar yaşamış, daha sonra da yıkılmıştır.
www.tarihkursu.com
Yorumlar
Yorum Gönder