İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER

 

Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih , tarih pdf

1. ÜNİTE İKİ KÜRESEL SAVAŞ ARASINDA DÜNYA

İKİ DÜNYA SAVAŞI ARASINDAKİ DÖNEMDE DÜNYADA MEYDANA GELEN SİYASİ VE EKONOMİK GELİŞMELER

-İki savaş arası dönemde dünya I. Dünya Savaşı’nın neden olduğu yıkımın etkisinden kurtulamamış ve II. Dünya Savaşı’na sürüklenmiştir.

1929’da ABD’de ortaya çıkan 1929 Ekonomik Buhranı Avrupa’yı da ciddi şekilde etkilemiştir. 

Almanya; İngiltere ve Fransa’ya olan savaş tazminatını ödemekte zorlanmıştır.

- Rusya’da yaşanan ihtilalin ardındansa Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği kurulmuş ve yeni rejim iktidarını bu dönemde sağlamlaştırmıştır.

- Japonya en büyük rakibi gördüğü Çin üzerindeki baskısını artırmaya çalışmış, kısmen de başarılı olmuştur.

- İki savaş arası dönemde barışı sağlamak için ABD Başkanı Wilson’ın fikrî yapısını ortaya attığı Cemiyet-i Akvam, 1919’da Paris Barış Konferansı’nda kurulmuştur.

- 1925’te Locarno (Lokarno) Antlaşması, 1928’de Briand-Kellogg (Brio-Kellög) Paktı imzalanmıştır.

Milletler Cemiyetinin Kurulması (10 Ocak 1920):

- ABD Başkanı Wilson, dünya barışının korunması ve sürdürülebilirliğinin sağlanması amacıyla uluslararası bir teşkilatın kurulmasını istemişti.

-Paris Barış Konferansı’nda bu fikir 32 devlet tarafından kabul edildi.

-10 Ocak 1920’de merkezi Cenevre olan ve asil üyelerini I. Dünya Savaşı’nın galip devletlerinin oluşturduğu Milletler Cemiyeti kuruldu.

-Savaşta tarafsız kalmış olan devletler de asil üyeler arasına dâhil edildi.

-Kuruluşunda 18 üyeden oluşan cemiyetin üye sayısı daha sonra 63’e ulaştı.

-Milletler Cemiyeti, uluslararası pek çok sorunun çözümünde 

başarılı olamadı.

Locarno (Lokarno) Antlaşması (1 Aralık 1925)

-Fransız-Alman ilişkileri, Locarno Antlaşması ile karşılıklı güven çerçevesi içine girebildi.

-Fransa, Almanya, İngiltere, İtalya, Polonya, Çekoslavakya ve Belçika arasında İsviçre’nin Locarno şehrinde imzalanan bu antlaşmayla devletler birbirlerinin sınırlarını tanımış oldu.

-Almanya, 1926 yılında Milletler Cemiyetine üye olarak kabul edildi.

Briand-Kellog (Bıraynd-Kellog) Paktı (27 Ağustos 1928):

-Fransa ve ABD’nin öncülük etmesi ile başlayan görüşmeler, 27 Ağustos 1928’de dokuz devlet arasında (ABD, Fransa, İngiltere, Almanya, İtalya, Japonya, Belçika, Polonya ve Çekoslavakya) imzalandı.

-Türkiye ve 1929’da Sovyetler Birliği de katıldı.

-Briand-Kellog Paktı ile “savunmaya dayanmayan savaş” kanun dışı sayılmış fakat bu pakt hayata geçirilememiştir.

Dünya Ekonomik Bunalımı (Kara Perşembe)

-1929 Dünya Ekonomik Bunalımı, dar anlamıyla New York Borsasının çökmesidir.

-ABD’de I. Dünya Savaşı’nın getirdiği zorluklar karşısında küçük şirketler birleşmiş ve tekeller oluşmuştur.

-ABD I. Dünya Savaşı öncesinde ve sırasında Avrupalı devletlere büyük ölçekte kredi borçlar vermişti.

-Amerikan ekonomisi sıkıntıya girince ABD yönetimi bu borçların ödenmesini istedi fakat borç alan devletlerin bunu ödemesi mümkün olmadı.

-Bu gelişmeler üzerine para politikasından sorumlu Amerikalı yetkililer, 1929 yazında kredileri kısıtlamaya karar verdiler.

-Bu karar sonrasında New York Wall Street (Niv York Vol Sitrit) Borsası düşüşe geçti.

-“Kara Perşembe” olarak adlandırılan 24 Ekim 1929 Perşembe günü on iki milyon hissenin satışa sunulmasıyla New York borsası çöktü.

-Birçok banka battı, yüzlerce şirket iflas etti, fabrikalar kapandı.

-Milyonlarca insan işsiz kaldı. Köylerde topraklar terk edildi.

-Pek çok kişi mal varlığını kaybetti, insanların yaşam koşulları kötüleşti.

ABD’de 1932’de yapılan seçimle Franklin D. Roosevelt (Franklin Di Rozvel) başkan oldu. Roosevelt, New Deal (Yeni Antlaşma) olarak bilinen ekonomik politikaları hayata geçirdi.

Siyasi değişimler sonucunda birçok ülkede savaş yanlısı ve fiilen saldırgan partiler zafer kazandı, silahlanma yarışı hız kazandı.

- Bu durum II. Dünya Savaşı’nın kapılarını açtı.

Almanya’daki Hiper Enflasyonun Siyasi ve Sosyal Sonuçları

-Versay sonrası Almanya’da iç siyasi çekişmeler ve ekonominin bozulması, durumu içinden çıkılmaz bir hâle soktu.

- Almanya’da Bolşeviklerin kışkırtmaları sonucu Alman sosyal demokratları ile mevcut iktidar yanlıları arasında çatışmalar yaşandı.

- 1919’da isyana dönüşen çatışmaları 1920’de darbe girişimi takip etti.

- Siyasi istikrarsızlık ve kaos öncesinde Versay Antlaşması’ndan doğan yükümlülükler ekonomik durumu daha da kötüleştirdi.

- Bu durum hiper (yüksek) enflasyona neden oldu.

- Yüksek enflasyonun getirdiği ağır koşullar, Almanya’nın iç düzenindeki bunalımı daha da artırdı.

- Almanya’da Hitler’in Nazi Partisi güçlenirken komünist devrimci siyasal hareketler hız kazandı.

Toplumda derin ayrışmalar oldu ve Alman demokrasisi kesintiye uğradı. 

Devlete olan güven azaldı, Alman ırkçılığı güçlendi ve diğer milletlere karşı bir tepki doğdu.