1.1. I. DÜNYA SAVAŞI’NIN SİYASİ VE EKONOMİK SONUÇLARI

 

Tarih ders notları, yks tarih ders notları, ayt tarih ders notları, tyt tarih ders notları, tarih özet, tarih 9 ders notları, tarih 10 ders notları, tarih 11 ders notları, inkılap tarihi ders notları, çağdaş Türk ve dünya tarihi ders notları, güncel tarih ders notları, özet konu anlatım, kısa tarih, yeni kitaba göre hazırlanmış ders notları, yeni müfredat tarih , tarih pdf

1. ÜNİTE İKİ KÜRESEL SAVAŞ ARASINDA DÜNYA

1.1. I. DÜNYA SAVAŞI’NIN SİYASİ VE EKONOMİK

SONUÇLARI

1.1.1. II. Dünya Savaşı’na Sebep Olan Stratejik ve Emperyalist Rekabet

- XIX. yüzyılda Avrupa teknolojik, iktisadi ve kültürel alanda daha önce hiç olmadığı kadar güçlüdür.

- Avrupa'nın güçlenmesi dünyayı 1914 ile 1918 yılları arasında gerçekleşen küresel bir savaşa sürüklemiştir.

- Savaş, büyük devletlerarasındaki çıkar dengesinin bozulmasıyla başlamış ve birçok devleti de içine alarak devam

etmiştir.

- Bu savaşın sonunda yeni devletler tarih sahnesine çıkmıştır.

- Savaş, modern teknolojiyle donatılmış kendi endüstrisini çok hızlı bir şekilde geliştirmiştir.

- I. Dünya Savaşı ve Wilson İlkeleri ile çok uluslu imparatorluklar dağılmış ve ulus devletlerin kurulma süreci devam

etmiştir.

- Yenilen devletlerde dış borçlar, tazminatlar ve krizin beslediği milliyetçilik duyguları etkili olmuştur.

1.1.2. I. Dünya Savaşı Öncesi ve Sonrası Dünya Siyasi Haritasındaki Değişim

- I. Dünya Savaşı Öncesi Dünya siyasetinde etkin olan Osmanlı, Avusturya-Macaristan gibi birçok devlet tarih

sahnesinden çekilmiştir.

- I. Dünya Savaşı Sonrası ise Litvanya, Letonya, Estonya, Finlandiya, Yugoslavya, Çekoslovakya, Polonya,

Macaristan, SSCB gibi birçok yeni devlet kurulmuştur.

1.1.3. Paris Barış Konferansı ve Versailles (Versay) Barış Antlaşması

- Paris Barış Konferansı, I. Dünya Savaşı'nın galip devletleri ile mağlup devletleri arasında imzalanacak barış

antlaşmalarının koşullarını hazırlamak ve Osmanlı Devleti'nin topraklarını yeniden paylaşmak için toplandı.

- Konferansa 32 devlet katıldı.

- Konferans bir Avrupa devletleri toplantısı olarak değil, galip gelenlerin kongresi olarak düzenlendi.

- Konferansta Sovyet Rusya, Almanya ve Osmanlı Devleti temsil edilmedi.

- ABD Başkanı Wilson'ın idealizmine karşılık Fransa Başbakanı Clemenceau ve İngiliz Başbakanı Lloyd George,

Avrupa'nın klasik diplomasisini temsil ediyordu.

- Fransa'nın amacı, Almanya'nın hareket alanını daraltmak ve onu çökertmekti. İngiltere ise Alman donanmasını

ortadan kaldırmak ve Almanya'nın tekrar Avrupa dengesini bozacak duruma gelmesini engellemek istedi.

MONROE DOKTRİNİ

- 1823'te Amerikan Cumhurbaşkanı Monroe'nin, kongreye sunduğu doktrindir.

- ABD, Avrupa'daki olaylara karışmayacak ve Avrupalı güçlerin Amerika kıtasındaki varlığına saygı gösterecek,

Avrupa devletleri de Latin Amerika'da ortaya çıkan cumhuriyetler üzerinde yeni bir sömürge politikası gütmeyecektir.

Versay Barış Antlaşması (28 Haziran 1919)

- I. Dünya Savaşı sonrasında ilk barış antlaşması, önemi dolayısıyla Almanya ile imzalandı.

- Alman heyeti Wilson İlkeleri'ni esas alarak itirazlarını yüksek sesle dile getirse de bunları dikkate alan olmadı ve

antlaşma ültimatom şeklinde Almanya'ya imzalattırıldı.

1.1.4. İki Dünya Savaşı Arasındaki Dönemde İdeolojiler

Komünizm

- Özel mülkiyete dayalı kapitalist sistem yerine, ortak mülkiyete dayalı yaşamı amaçlayan toplumsal, ekonomik ve

siyasi bir ideolojidir.

- Komünizmin uygulanma aşaması şöyledir: Burjuva sınıfı yok edilerek proletarya (işçi) sınıfının hâkimiyeti

sağlanacak, bunun sonucunda sosyalist düzen kurulacak ve böylece hedeflenen ideal komünist sistem

gerçekleştirilecektir.

- Çin, Küba, Arnavutluk, Yugoslavya, Doğu Almanya, Çekoslovakya gibi ülkelerin yanında Afganistan, Yemen gibi

İslam ülkelerinde de komünist yönetimler kurulmuştur.

Faşizm

- Faşizm, İtalyanca “bir baltaya bağlanmış sopa demeti” anlamına gelen ve birlikten güç doğduğunu simgeleyen fascio

sözcüğünden gelmektedir.

- Bu sözcük İtalya'da II. Dünya Savaşı'na giden süreçte milliyetçi özellikler barındıran diktatörlük yönetimini

tanımlamak için kullanılmıştır.

-Şahsında devleti kutsayıp bireyi yok sayan faşizmi doğurmuştur.

- İtalya'daki bu anlayış, Benito Mussolini liderliğindeki Ulusal Faşist Partiyi ön plana çıkarmıştır.

Nasyonal Sosyalizm

- II. Dünya Savaşı'ndan önce Almanya'da Nazi Partisi ve onun lideri Adolf Hitler tarafından uygulanan siyasi ve

ekonomik sistem nasyonal sosyalizm olarak adlandırılmıştır.

- Totaliter bir sistem olan nasyonal sosyalizm, I. Dünya Savaşı'ndan sonra Almanya'nın karşılaştığı yoksulluk ve

işsizliğin bir sonucu olarak Nazi Partisi tarafından uygulanmıştır.

- Nasyonal sosyalist sistemin Almanya'daki uygulayıcısı olan Nazi Partisi, 1918'de Alman İşçi Partisi olarak

kurulmuş ve kısa süre sonra partinin adı Alman Sosyalist İşçi Partisi (NSDAP) olarak değiştirilmiştir.

- Nazizm, kitleleri peşinden sürüklemede faşizmin “Devlet ideal ve ebedîdir.” anlayışı yerine “üstün ırk” kavramını ön

plana çıkarmıştır.