TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ, TARİH 9 6. ÜNİTE TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ VE İLK TÜRK İSLAM DEVLETLERİ 2. KONU
İÇİNDEKİLER
TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ
Gök tanrı Dini
Türkler’in Müslümanlarla İlk Temasları
Abbasiler Döneminde Türkler
Türkler, İslam Dinini Niçin Kabul Etti?
Berberiler, Acemler ve Kürtler ‘in İslamiyet’i Kabulü
Gök tanrı Dini
Tanrı birdir eşi ve ortağı yoktur.
Yeryüzü, gökyüzü yani kâinatın yaratıcısı olan Tanrı, görülmez ve şekillendirilmez. Yani put ve putlaştırma hâli yoktur.
Eski Türk dininde mabed ve din adamlarına rastlanmaz.
Darda kalan Türk, Tanrısına yalvarıp yakarırken de sevinç ve şükranını ifade ederken de gayet sade bir ibadette bulunurdu.
Eski Türklerde ataların ruhlarının azapta kalmaması için yılın belirli günlerinde Tanrı adına kurbanlar kesilirdi.
TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ
Geniş sahada yaşayan Türkler, farklı zamanlarda yaşadıkları çevreye göre çeşitli dinlere inanmıştır.
Türklerin bir kısmı, Kök Türk Devleti zamanında Budizm’e, Uygurlar Dönemi’nde Maniheizm’e inanmıştır.
Hazarlar, Museviliği kabul ederken Peçenekler, Kumanlar ve Bulgarlar gibi Türkler de Hristiyanlığı tercih etmiştir.
Ancak bu dinler Türklerin kimliklerini kaybetmesine neden olmuştur.
Türkler’in Müslümanlarla İlk Temasları
Türkler, 642 Nihavend Savaşı’ndan sonra Müslümanlarla temas etmeye başlamıştır.
İran’da kurulan Sasani Devleti’nin yıkılmasından sonra Türklerle Araplar arasında yaklaşık elli yıl süren mücadeleler yaşanmıştır.
Emevi Dönemi’nden (661-750) itibaren ise Türkler, İslamiyet’in hizmetinde yer almaya başlamıştır.
Ancak, Emevilerin Arap olmayanlara uyguladığı olumsuz politika, Türklerin İslamiyet’e geçişini geciktirmiştir.
746’da Horasan’da başlayan ve Emevi Hanedanı’nın yıkılarak Abbasilerin iktidara gelmesini sağlayan isyan hareketinde, Abbasileri destekleyen Türkler önemli rol oynamıştır.
Abbasiler Döneminde Türkler
Abbasi Devleti kurulduktan hemen sonra meydana gelen 751 Talas Savaşı’nda Araplar, Türkler ile birlikte Çinlilere karşı savaşmıştır.
Batı Türkistan hâkimiyeti üzerinde önemli etkisi olan Talas Savaşı’nı, Araplar kazanmış ve böylece Türklerin bu bölge üzerindeki üstünlüklerinin devamı sağlamıştır.
Bu olaydan itibaren Türkler ve Arapların ilişkileri olumlu bir yönde gelişmiş ve böylece İslamiyet yavaş yavaş Türkler tarafından benimsenmeye başlanmıştır.
Ancak bu geçişler münferit bir şekilde olmuştur.
Bu dönemde Abbasilerin, Emevilerden farklı olarak müsamaha, eşitlik, adalet ilkelerini uygulamaları ve ümmetçi politika izlemeleri, Türklerin İslamiyet’i kabulünü kolaylaştıran en önemli sebeplerdendir.
Türklerin İslamiyet’i Kabulü
Türk dünyasında, İslamiyet ilk defa Maveraünnehir Bölgesi’nde ticaret ve ilim faaliyetlerinin etkisiyle yayılmaya başlamıştır.
960 yılında 200 bin çadırlık Türk topluluğu Müslüman olmuştur.
Bu Türkler, Karahanlı Devleti’nin hâkim olduğu yerlerdeki Türk boylarından olan Yağma, Çiğil, Karluk ve Tuhsilerdir.
Oğuzlar da aynı yüzyılın ikinci yarısında İslam dinini kabul etmeye başlamıştır.
Türklerin İslamiyet’i Niçin Kabul Etti?
Türkler diğer dinlere karşı engin bir hoşgörüye sahipti. İslamiyet de bir hoşgörü diniydi.
Eski Türk dini birlikte İslamiyet arasındaki benzerlik:
a-Tek tanrı inancı
b-Ahiret inancı
Aile kavramına verilen ehemmiyet, namus, temizliğe verilen ehemmiyet
İslamiyetteki cihat ve gaza anlayışı birlikte Türk-Cihan hakimiyeti düşüncesinin benzerlik göstermesi.
Türk toplumunda sosyal sınıflar yoktu. İslam dininde de böyle bir ayrımın yapılmaması Türkler’in İslam’ı kabul etmelerinde etkili olmuştur.
Berberiler, Acemler ve Kürtler ‘in İslamiyet’i Kabulü
Kuzey Afrika’da yaşayan Berberiler ile Müslümanlar
Hz. Osman dönemi’nde ciddi çarpışmalar yaşanmıştır.
Emevilerin, Kartaca’yı fethi sonrası Berberiler, İslamiyet’i benimsemiştir.
Berberiler, zamanla Arap kültürünün etkisinde kalarak Araplaşmıştır.
Araplar, zamanla Acemlerle iç içe geçmiştir. Acemlerin de İslamiyet’i kabul etmesiyle birlikte çoğunun Araplaştığı görülmüştür.
Kürtler ise Müslümanlar ile ilk defa Hz. Ömer zamanında karşılaşmıştır.
Kürtler, Müslümanlara karşı İranlılar ile birlikte savaşmış ve İslam ordularına yenilen Kürtler, Müslüman olmaya başlamıştır.
NOT: Hz. Peygamber, Hendek Savaşı’nda “Kubbetu’l-Türkî” denilen Türk çadırında kalmıştır. Savaşı buradan yönetmiş ve ibadetlerini de burada yapmıştır.
Not: Ünitenin devamına www.tarihkursu.com /ders notları bölümünden ulaşabilirsiniz.
Daha fazlası için bizi takip edin
Yotube kanalımıza abone olmak için tıklayın
İnstagram sayfamızı takip etmen için tıkla
Yorumlar
Yorum Gönder