ANKARA SAVAŞI VE FETRET DÖNEMİ (1402-1413) ( TARİH 10 2. ÜNİTE BEYLİKTEN DEVLETE OSMANLI SİYASETİ (1302-1453) 5. KONU)
ANKARA SAVAŞI VE FETRET DÖNEMİ (1402-1413)
ANKARA SAVAŞI VE SONUÇLARI (1402)
FETRET DÖNEMİ (1402-1413)
ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜNÜN YENİDEN SAĞLANMASINA YÖNELİK FAALİYETLER
ANKARA SAVAŞI (1402)
Timur Devleti’nin (1369-1507) kurucusu olan Timur, kısa sürede Harezm, Doğu Türkistan, İran, Azerbaycan, Hindistan Delhi Sultanlığı, Irak, Suriye ve Altın Orda topraklarına sahip oldu.
Özellikle Altın Orda Devleti üzerine düzenlediği seferler Moskova knezlerinin güçlenmesine yol açtı.
Yine Karakoyunlu Hükümdarı Kara Yusuf ile Bağdat Hükümdarı Ahmet Celayir’e baskı yaparak bu iki hükümdarın Yıldırım Bayezid’e sığınmalarına neden oldu.
ANKARA SAVAŞI’NIN NEDENLERİ (1402)
Timur’un Çin’e düzenleyeceği sefer öncesi arkasında güçlü bir devlet bırakmak istememesi.
Yıldırım tarafından siyasi varlıklarına son verilen Türkmen beylerinin Timur’a sığınmaları
Timur, bana bir mektup göndererek Osmanlı Devleti’nin kendisine bağlanmasını, Anadolu beylerinden alınan yerlerin eski sahiplerine verilmesini ve Kara Yusuf ile Ahmet Celayir’in kendisine teslim edilmesini istemesi.
Timur’un Sivas’a girerek şehri tahrip etmesi ve Ankara’yı kuşatması.
ANKARA SAVAŞI’NIN SEYRİ (1402)
Osmanlı ve Timur kuvvetleri Ankara’nın Çubuk Ovası’nda karşılaştı.
Timur fillerle takviyeli zırhlı kuvvetleri sayesinde Osmanlı hücumunu önledi. Savaşın en şiddetli anında Osmanlı ordusunda yer alan Kara Tatar birlikleri ve Anadolu beyliklerine bağlı sipahiler Timur saflarına katılınca, Osmanlı ordusu bozguna uğradı.
Yıldırım Bayezid ve oğulları Şehzade Musa ile Şehzade Mustafa, Timur ordusu tarafından esir edildi (1402).
Timur Bursa’yı işgal ederek şehri yağmaladı.
İzmir’i Saint-Jean Şövalyelerinden alarak Aydınoğullarına verdi.
Esarete dayanamayan Yıldırım Bayezid vefat etti (1403).
Timur, Şehzade Mustafa’yı da yanına alarak Horasan’a hareket etti. Şehzade Musa’yı daha sonra serbest bıraktı.
ANKARA SAVAŞI’NIN SONUÇLARI (1402)
Timur, Anadolu beyliklerini yeniden kurdurarak (Karesioğulları ve Eşrefoğulları hariç) Osmanlı Devleti de dâhil hepsini kendine bağladı.
Anadolu’da Türk siyasi birliği bozuldu.
Osmanlı Devleti dağılma tehlikesi yaşadı.
Yıldırım Bayezid’in dört oğlu (İsa, Musa, Süleyman ve Mehmet) arasındaki taht kavgaları yüzünden Fetret Devri yaşandı (1402-1413).
Osmanlı’da yaşanan iç karışıklıklar, Bizans’ın siyasi ömrünün bir süre daha uzamasına neden oldu.
Osmanlı Devleti’nin Rumeli’deki ilerleyişi bir süre durdu ama Balkanlarda büyük toprak kaybı yaşanmadı.
FETRET DÖNEMİ (1402-1413)
Timur’un Anadolu’dan çekilmesiyle Yıldırım Bayezid’in dört oğlu arasında (İsa, Musa, Mehmet, Süleyman) taht kavgaları başladı. Taht kavgaları ile geçen bu döneme “Fetret Dönemi” denir (1402-1413).
On bir yıl süren bu mücadeleyi I. Mehmet (Çelebi) kazanarak 1413 yılında Osmanlı Devleti’nin başına geçti.
Osmanlı Devleti’ni dağılma tehlikesinden kurtardı.
Osmanlı Devleti, gerek Ankara Savaşı gerekse bu mücadeleler döneminde Anadolu’daki topraklarının büyük bir kısmını kaybetti.
Bu olumsuzluklara rağmen Balkanlarda önemli ölçüde toprak kaybı yaşamadı.
Bunun en önemli sebebi Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda uyguladığı iskân politikası ve adaletli yönetim anlayışıdır.
ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜNÜN YENİDEN SAĞLANMASINA YÖNELİK FAALİYETLER
(Çelebi Mehmet 1413-1421)
I. Mehmet öncelikle Anadolu’da Türk siyasi birliğini yeniden sağlamak istedi. Dış siyasette ise barışçıl bir politika izledi.
I. Mehmet ilk olarak Aydınoğullarından İzmir’i, Karamanoğullarından Akşehir, Beyşehir ve Seydişehir ile Hamitoğullarına ait toprakları ele geçirdi.
Bu arada Candaroğulları, Saruhanoğulları ve Menteşeoğulları da Osmanlı Devleti’ne bağlılıklarını bildirdi.
Şeyh Bedreddİn İsyan
Osmanlı Devleti’nde meydana gelen ilk dinî ve sosyal içerikli hareket olan Şeyh Bedreddin İsyanı’dır.
Şeyh Bedreddin, Fetret Dönemi’nde Musa Çelebi’nin yanında yer almış ve üç yıl boyunca onun kazaskerliğini yapmıştı.
Ancak Musa Çelebi’nin iktidar mücadelesini kaybetmesinden sonra, Osmanlı Padişahı I. Mehmet Çelebi’ye karşı tavır almıştı.
Şeyh Bedreddin, sonraki dönemlerde Balkanlarda devlete karşı isyan hareketine başladı.
Özellikle fakir ve Osmanlı Devleti’ne karşı olan bazı kesimlere (tımarı elinden alınanlar, sürgün edilenler hatta bazı Hristiyan beyleri) yönelik propaganda faaliyetlerinde bulundu.
Şeyh Bedreddin’in önemli bir âlim ve tasavvuf ehli olması bazı kesimlerin etrafında toplanmasında etkili oldu.
İsyan hareketi uzun sürmedi; Osmanlı Devleti tarafından kısa sürede bastırıldı.
İsyan yüzünden bölgede kısa süre de olsa toplumsal karışıklıklar yaşandı; bu durum Osmanlı Devleti’nin bölgedeki otoritesini sarstı.
Diğer yandan Şeyh Bedreddin’in ahiret inancını reddeden düşünceleri, İslamiyet’i yeterince tanımamış bazı kesimler tarafından benimsendi.
Bu durum dinsel anlamda gruplaşmalara, İslamiyet’in farklı yorumlanmasına neden oldu.
ÜLKE BÜTÜNLÜĞÜNÜN YENİDEN SAĞLANMASINA YÖNELİK FAALİYETLER
(II. Murad 1421- 1451)
I. Mehmet’ten sonra tahta geçen II. Murad, Osmanlı Devleti aleyhinde faaliyetlerde bulunan Bizans’ı cezalandırmak amacıyla İstanbul’u kuşattı.
Osmanlı Devleti’nin yaşadığı karışıklıklardan faydalanmaya çalışan Karamanoğulları, Germiyanoğulları, Menteşeoğulları ve Candaroğulları Osmanlı topraklarına saldırdılar.
Bu durum karşısında İstanbul kuşatmasını kaldıran II. Murad, Türk beyliklerinin üzerine yürüdü.
İlk olarak Menteşeoğullarına son verdi (1425). Karamanoğulları ile yapılan savaşı kazandı.
Diğer yandan Germiyanoğlu Yakup Bey’in vasiyeti gereği ölümünden sonra toprakları Osmanlı Devleti’ne katıldı.
Not: Ünitenin devamına www.tarihkursu.com /ders notları bölümünden ulaşabilirsiniz.
Yorumlar
Yorum Gönder