YAZININ GELİŞİMİ
Yazılı Kültürün Başlaması
Okullar
İlk Çağ’da Bilim
YAZININ GELİŞİMİ
İlk Çağ’da Mezopotamya’daki herkes elde ettiği ürünü, tanrının
evine yani mabede teslim etmek zorundaydı.
Rahipler, vatandaşların teslim ettiği ürünü tabletlere resmederdi.
Bunun sonucunda Sümerler, mabet ekonomisinin zorunluluğu ile sembol yazısını (piktograf) icat etti.
Sümerlerin kullandığı ilk yazılı kil tablet örneklerine Uruk kentinde rastlanmıştır.
Sümerlerde, okullara “Tablet Evi” adı verilmekteydi.
Piktografik Yazı
Bu yazı, sembol şeklindeki işaretlerden oluşmuştur.
Piktografik yazıda avuç içine sığabilecek bir kil tablet üzerine kareler çizilir ve anlatılmak istenenler
sembollerle verilirdi.
Yazı yaygınlaştıkça semboller giderek küçülmüş ve işaret kümeleri hâline gelmiştir.
İşaretler çiviye benzetildiği için bu yazıya “çiviyazısı” denmiştir.
Yazılı Kültürün Başlaması
Sümerlerden sonra çivi yazısı Akad, Babil Asur, Hitit ve Urartu gibi medeniyetler tarafından geliştirilmiştir.
Hiyeroglif yazısını kullanan Mısırlılar, yazı aracı olarak papirüs ve fırça gibi araçlar kullanmıştır. Böylece yazının taşınabilirliği kolaylaşmıştır.
Mısır yazısı, 24 sessiz harften oluşan Fenike alfabesinin gelişmesine de model olmuştur. Bu alfabeden Sami, sonrasında da Latin alfabesi geliştirilmiştir.
İlk kez Bergama’da hayvan derisinden üretilen parşömenler birleştirilerek kitap hâline getirilmiştir.
Çin medeniyeti ise tekstilden yapılan kâğıdı üretmiştir.
VIII ve IX. Yüzyıllarda İslam medeniyeti kâğıt üretimini yaygınlaştırmıştır.
İlk Çağ’da Bilim
Bilimin konusu; eski çağlarda din, efsane, felsefe gibi ruhsal ve el sanatları, tarım gibi günlük ihtiyaçları gidermeye yönelik konulardır.
Eski dünyada gözlem ve tecrübe yoluyla elde edinilen bilgiler zamanla astronomi, coğrafya ve tıp gibi bilimlerin doğmasına kaynaklık etmiştir.
Mezopotamya’da kullanılmıştır. Mezopotamya uygarlıkları, ziggurat adı verilen tapınaklarda gözlem yaparak gök biliminde bilimsel gözlem yöntemini keşfetmişlerdir.
Ay ve Güneş tutulmalarını hesaplayan bu medeniyetler; Merkür, Venüs, Mars, Jüpiter, Satürn gibi gezegenlerin de varlığından haberdardır.
Ayrıca bir yılın uzunluğunu bugünkü hesaba göre sadece 4,5 dakikalık bir hata ile bulmuşlar ve bu birikimleriyle takvim yapmışlardır.
Eski çağlarda hastalıklarla mücadele etmesi gerektiğini anlayan insanoğlu bu hastalıkları tedavi etmek amacıyla elindeki bilgileri kullanarak tıp ilminin ilk gelişmelerini ortaya çıkarmıştır.
Amasya’da yaşamış ve coğrafya konusunda çalışmış Strabon, Anadolu ve çevresinde yaptığı geziler sonucunda on yedi bölümden oluşan “Coğrafya” isimli eseri yazmıştır.
Not: Ünitenin devamına www.tarihkursu.com /ders notları bölümünden ulaşabilirsiniz.
vgjhygjyg
YanıtlaSileksik
YanıtlaSileksik
YanıtlaSilbu konunun anlatımını pek beğenmedim bence daha dönemlere ayrılarak anlatınca (yani sümerleri bir başlık altında anlatmak gibi böyle bilgiler dağınık) daha akılda kalıcı olduğunu düşünüyorum
YanıtlaSilHaklısınız ama ders kitapları böyle anlattığı için biz de böyle yaptık. Yakın zamanda sizin istediğiniz gibi kronolojiye uygun ders notlarını da yükleyeceğiz. Yorumunuz için teşekkürler
Sil