Atatürk döneminde Musul, Halep ve On İki adalar neden alınmadı? İlber Ortaylı

Musul’u Halep’i nasıl alacaksınız. O günün şartlarını düşünün. Ordu savaştan yeni çıkmış, Memleketi zor kurtarmış. 1922 Mudanya Mütarekesi günündeki şartları düşünün. Boğazları bile tam alamamışız. Sonra adaların bir kısmı İtalya’daydı. Unutmayın İtalya 1. Dünya Savaşı’nın galiplerindendi. Adaları Yunanistan’dan neden almadık? Çünkü alamazdık. Hangi donanmayla yapabilirdik. Ama o günün şartlarında bu düşünülemez. Maalesef askeri harekatın şartlarını bilmeyenler hep böyle derler. İkinci Cihan Harbi sırasında Almanlar bize Oniki Adalar’ı bırakıyorlarmış, almamışız. Bıraktıkları doğru, bizin de almadığımız doğru. Alsak ne olacaktı? Kaç gün kalacaktı elde? Almanların müttefiki haline gelir faşist bir hükümet damgasını yerdik. O günlerde bizi faşizmden kim kurtaracaktı? Acaba Yunanistan’da olduğu gibi İngiltere mi bizi kurtaracaktı? Yoksa Kızıl Ordu mu kurtaracaktı. Bunları düşünmek lazım. (Ortaylı, s. 106- 107)





Kaynak: Ortaylı İlber, Cumhuriyet’in İlk Yüzyılı, İstanbul 2017, Timaş Yayınları