DOĞU AKDENİZ UYGARLIKLARI
Fenikeliler
•Fenikeliler, Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasında kalan kıyı şeridine yerleşmişlerdir.
•Arazilerinin tarıma elverişli olmaması ve Mısır'dan Anadolu'ya
ulaşan ticaret yolu üzerinde bulunmaları Fenikeliler’in ticaret alanında ilerlemelerini sağlamıştır.
•Fenikeliler şehir devletçikleri halinde yaşamış ve krallıkla idare edilmişlerdir.
•Tarihe en önemli katkıları günümüz Latin alfabesinin temelini oluşturan, ilk alfabeyi bulmaları olmuştur.
•Denizcilik ve ticaret faaliyetleriyle gelişme gösteren Fenikeliler. Doğu ve Ön Asya uygarlıklarındaki gelişmeleri Batıya taşıyarak kültürler arası etkileşimi sağlamışlardır.
İbraniler
•Filistin bölgesine yerleşen İbraniler, Sami asıllı bir kavimdir.
•Bu topluluk tarafından MÖ 2. bin yılda kurulan İbrani Krallığı daha sonra Yahudi Devleti ve İsrail Devleti olarak ikiye ayrılmıştır.
•Yahudi Devleti’ne Babilliler, İsrail Devleti’ne ise Asurlular son vermişlerdir.
•İbraniler İlk Çağ’da iki büyük sürgün yaşamışlardır.
•Bunlar, Babil Devleti'nin ve Roma İmparatorluğu’nun egemenlikleri döneminde gerçekleşmiştir.
•Tarihte ilk defa tek tanrılı bir dine inanan İbraniler, Musevilik dininin sadece kendi kavimlerine ait olduğunu kabul ederek diğer toplumlarda yayılmasını engellemişlerdir.
İRAN UYGARLIĞI
Çin Medeniyeti
•Asya’nın doğusunda kurulmuş olan Çin medeniyeti, dünyanın eski ve önemli uygarlıklarından biridir.
•Çin'de tahta geçme sistemi belirsizdir. Güçlü olan başa geçebilir.
•Avrupa ve Ön Asya ile olan ticari bağları sayesinde İpek Yolu’nun şekillenmesinde rol oynamış, bu yolu denetim altında tutabilmek için Türk topluluklarıyla mücadele etmişlerdir.
•Hun ve Moğol akınlarını durdurabilmek için Çin Seddi’ni inşa etmişlerdir.
•Çin yazısını kullanmışlardır.
•Çinicilik, porselen, seramik gibi sanatlar, maden az olduğu için gelişmiştir. Matbaa, kağıt, barut, pusula, çini mürekkep ilk kez Çin'de kullanılmıştır.
•Budizm, Taoizm, Konfiçyüs, Maniheizm gibi dinler yaygındır.
•Çin'de tarih yazıcılığı gelişmiştir.
•Türkler hakkında ilk bilgiler Çin kaynaklarında mevcuttur.
Hint Uygarlığı
•Verimli toprakları yüzünden tarih boyunca çok sayıda istilaya uğramıştır.
•Sürekli yaşanan istilalar, bölgede birçok devletin kurulmasına ve farklı kültürlerin bir arada yaşamasına ortam hazırlamıştır. Bu nedenle Hindistan’da ortak ve millî (ulusal) bir kültür oluşamamıştır.
•Hint toplumunun kaynaşamamasında “kast” adı verilen katı sınıf ayrımının etkisi de büyüktür.
•Bölgeye göçle gelen Ariler yerli halkı köleleştirmiş, bunun sonucunda halk sınıflara bölünmüş ve sınıflar (kastlar) arası geçişe izin verilmemiştir.
•Kast sisteminde halk Brahmanlar (din adamları), Kişatriyalar (asiller), Yaysiyalar (esnaf, tüccar, çiftçi), Südralar (köylüler, işçiler) gibi sınıflara ayrılmışlardır. Paryalar bu sınıfa dahil edilmemiş hatta insan olarak bile görülmemiş gruptur.
•Hindistan'da Veda dini, Brahmanizm, Budizm. Taoizm, Konfiçyüs, Mani, Hinduizm gibi dinler görülür.
•Hindistan’da üretilen baharat, Baharat Yolu vasıtasıyla batıya aktarılmıştır.
Fenikeliler
•Fenikeliler, Lübnan dağları ile Akdeniz sahili arasında kalan kıyı şeridine yerleşmişlerdir.
•Arazilerinin tarıma elverişli olmaması ve Mısır'dan Anadolu'ya
ulaşan ticaret yolu üzerinde bulunmaları Fenikeliler’in ticaret alanında ilerlemelerini sağlamıştır.
•Fenikeliler şehir devletçikleri halinde yaşamış ve krallıkla idare edilmişlerdir.
•Tarihe en önemli katkıları günümüz Latin alfabesinin temelini oluşturan, ilk alfabeyi bulmaları olmuştur.
•Denizcilik ve ticaret faaliyetleriyle gelişme gösteren Fenikeliler. Doğu ve Ön Asya uygarlıklarındaki gelişmeleri Batıya taşıyarak kültürler arası etkileşimi sağlamışlardır.
İbraniler
•Filistin bölgesine yerleşen İbraniler, Sami asıllı bir kavimdir.
•Bu topluluk tarafından MÖ 2. bin yılda kurulan İbrani Krallığı daha sonra Yahudi Devleti ve İsrail Devleti olarak ikiye ayrılmıştır.
•Yahudi Devleti’ne Babilliler, İsrail Devleti’ne ise Asurlular son vermişlerdir.
•İbraniler İlk Çağ’da iki büyük sürgün yaşamışlardır.
•Bunlar, Babil Devleti'nin ve Roma İmparatorluğu’nun egemenlikleri döneminde gerçekleşmiştir.
•Tarihte ilk defa tek tanrılı bir dine inanan İbraniler, Musevilik dininin sadece kendi kavimlerine ait olduğunu kabul ederek diğer toplumlarda yayılmasını engellemişlerdir.
İRAN UYGARLIĞI
Medler
•Medler MÖ VII. yüzyıl ortalarında siyasi güç oluşturmuştur.
•Keyaksar Dönemi’nde (MÖ 625- 585) bağımsız olmuşlardır.
•Keyaksar'ın ölümünün ardından ülkede iç karışıklıklar çıkmış ve MÖ 550'de Persler bu devletin varlığına son vermiştir.
Persler
•Persler mutlakıyetle yönetilmiştir.
•Pers ülkesi Satraplıklara (eyalet) bölünmüştür.
•Bu eyaletleri yöneten Satraplar her yıl kralın görevlileri tarafından teftiş edilmiştir.
•Persler arasında Zerdüştlük yayılmıştır. Tapınaklara Ateşgede adı verilmiştir.
•Düzenli bir posta teşkilatı kurulmuştur.
•Mimaride Pers üslubunu oluşturmuşlardır.
•Persler Anadolu’yu bir süre egemenlikleri altında bulundurmuş ancak Anadolu kültürü üzerinde bir etkinlik sağlayamamışlardır.
•Perslerin Anadolu'da kültürel bir etki oluşturamamaları, Anadolu'da daha önceden zaten yüksek bir kültürün var olmasından kaynaklanmıştır.
UZAK DOĞU MEDENİYETLERİ
•Medler MÖ VII. yüzyıl ortalarında siyasi güç oluşturmuştur.
•Keyaksar Dönemi’nde (MÖ 625- 585) bağımsız olmuşlardır.
•Keyaksar'ın ölümünün ardından ülkede iç karışıklıklar çıkmış ve MÖ 550'de Persler bu devletin varlığına son vermiştir.
Persler
•Persler mutlakıyetle yönetilmiştir.
•Pers ülkesi Satraplıklara (eyalet) bölünmüştür.
•Bu eyaletleri yöneten Satraplar her yıl kralın görevlileri tarafından teftiş edilmiştir.
•Persler arasında Zerdüştlük yayılmıştır. Tapınaklara Ateşgede adı verilmiştir.
•Düzenli bir posta teşkilatı kurulmuştur.
•Mimaride Pers üslubunu oluşturmuşlardır.
•Persler Anadolu’yu bir süre egemenlikleri altında bulundurmuş ancak Anadolu kültürü üzerinde bir etkinlik sağlayamamışlardır.
•Perslerin Anadolu'da kültürel bir etki oluşturamamaları, Anadolu'da daha önceden zaten yüksek bir kültürün var olmasından kaynaklanmıştır.
UZAK DOĞU MEDENİYETLERİ
Çin Medeniyeti
•Asya’nın doğusunda kurulmuş olan Çin medeniyeti, dünyanın eski ve önemli uygarlıklarından biridir.
•Çin'de tahta geçme sistemi belirsizdir. Güçlü olan başa geçebilir.
•Avrupa ve Ön Asya ile olan ticari bağları sayesinde İpek Yolu’nun şekillenmesinde rol oynamış, bu yolu denetim altında tutabilmek için Türk topluluklarıyla mücadele etmişlerdir.
•Hun ve Moğol akınlarını durdurabilmek için Çin Seddi’ni inşa etmişlerdir.
•Çin yazısını kullanmışlardır.
•Çinicilik, porselen, seramik gibi sanatlar, maden az olduğu için gelişmiştir. Matbaa, kağıt, barut, pusula, çini mürekkep ilk kez Çin'de kullanılmıştır.
•Budizm, Taoizm, Konfiçyüs, Maniheizm gibi dinler yaygındır.
•Çin'de tarih yazıcılığı gelişmiştir.
•Türkler hakkında ilk bilgiler Çin kaynaklarında mevcuttur.
Hint Uygarlığı
•Verimli toprakları yüzünden tarih boyunca çok sayıda istilaya uğramıştır.
•Sürekli yaşanan istilalar, bölgede birçok devletin kurulmasına ve farklı kültürlerin bir arada yaşamasına ortam hazırlamıştır. Bu nedenle Hindistan’da ortak ve millî (ulusal) bir kültür oluşamamıştır.
•Hint toplumunun kaynaşamamasında “kast” adı verilen katı sınıf ayrımının etkisi de büyüktür.
•Bölgeye göçle gelen Ariler yerli halkı köleleştirmiş, bunun sonucunda halk sınıflara bölünmüş ve sınıflar (kastlar) arası geçişe izin verilmemiştir.
•Kast sisteminde halk Brahmanlar (din adamları), Kişatriyalar (asiller), Yaysiyalar (esnaf, tüccar, çiftçi), Südralar (köylüler, işçiler) gibi sınıflara ayrılmışlardır. Paryalar bu sınıfa dahil edilmemiş hatta insan olarak bile görülmemiş gruptur.
•Hindistan'da Veda dini, Brahmanizm, Budizm. Taoizm, Konfiçyüs, Mani, Hinduizm gibi dinler görülür.
•Hindistan’da üretilen baharat, Baharat Yolu vasıtasıyla batıya aktarılmıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder