I. (Yıldırım) Bayezid Dönemi (1389-1402)
•Yıldırım İstanbul’u kuşatan İlk Osmanlı Padişahıdır.
•İlk kuşatma 1395’de başlatılmış, Ancak Balkanlarda Niğbolu Kalesi’nin Haçlı ordusu tarafından kuşatılması nedeniyle kuşatma kaldırılmak zorunda kalınmıştır.
•İkinci kuşatma Niğbolu Savaşı sonrasında başlatılmış, Boğaz'ı kontrol altında tutabilmek için Anadolu Hisarı (Güzelcehisar) yaptırılmıştır.
•Üçüncü kuşatma 1400'de gerçekleştirilmiş, bu kez de Timur tehlikesinin büyümesi üzerine Bizans’la anlaşma yapılmış ve kuşatmaya son verilmiştir.
•Antlaşmaya göre; Bizans’ın Osmanlılara vergiyi ödemesine, İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulmasına, bir cami inşa edilmesine ve mahalleye kadı tayin edilmesine karar verilmiştir.
•İstanbul’un kuşatılması üzerine oluşturulan Haçlı ordusu Niğbolu Savaşı’nda Osmanlı ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı (1396).
•Niğbolu Savaşı'nın kazanılmasıyla;
•Bulgaristan toprakları Osmanlı egemenliğine girmiştir.
•Eflak ve Bosna Osmanlı himayesine alınmıştır.
•Halife, Yıldırım Bayezid’e “Sultan-ı İklim-i Rum” (Anadolu'nun Sultanı) unvanını vermiştir.
•Mora despotlukları ile mücadele edilerek Selanik fethedilmiştir.
•Alınan topraklarda İskân (Yerleştirme)ve hoşgörü siyaseti izlendi.
İskân Siyasetinin Amaçları:
•Yurtsuz Türkmenlere yeni yurtlar bulmak
•İslamiyet'i ve Türk kültürünü yaymak
•Fazla güçlenen aşiretleri ayırarak merkezî otoriteyi güçlü tutmak
•Kavga eden aşiretleri birbirinden ayırarak ülkede huzur ve güvenliği sağlamak
•Issız yerleri şenlendirerek buraları canlı, bayındır ve güvenli kılmak
•Vergi sistemini ve düzenini oturtmak
•Fetihleri kalıcı kılmak (Fethedilen bölgelerde uzun süre tutunmak)
•Devlet otorite ve düzenini sağlamak
Anadolu’da Siyasi Birliği Sağlama Çalışmaları:
•Yıldırım Bayezid Dönemi’nde 1390’da Germiyan, Aydın, Menteşe, Saruhan beyliklerinin, 1392’de Hamitoğulları Beyliği'nin toprakları Osmanlı egemenliğine alınmıştır.
•Aynı yıl Candaroğulları’nın Kastamonu bölümü elde edilmiştir
•Karamanoğulları üzerine gidilmiş, bu beyliğe ait Konya, Karaman şehirleri egemenlik altına alınmıştır (1399).
•Yıldırım Bayezid Dönemi'nde Anadolu’da siyasi birlik büyük ölçüde sağlanmıştır.
•Böylece Osmanlılar; Dulkadiroğulları, Memlükler ve Akkoyunlular ile sınır komşusu hâline gelmişlerdir.
ANKARA SAVAŞI (1402)
Nedenleri:
•Timur'a topraklarını kaptıran Karakoyunlu ve Celayir hükümdarlarının Osmanlı Devleti'ne sığınmaları Timur'un bunları kendisine teslim edilmesini istemesi
•Anadolu beylerinin Timur'dan yardım istemeleri
•Türk-İslam aleminin liderliği mücadelesinin yaşanması.
•Timur'un, düzenleyeceği Çin seferi öncesinde, batısında güçlü ve tehlikeli bir rakip bırakmak istememesi
•Timur ve Yıldırım Bayezid arasında hakaret dolu mektuplaşmaların yaşanması
•Timur'un Sivas'ı yakıp yağmalaması
•Ankara yakınlarında Çubuk Ovası'nda karşılaşan iki ordu arasındaki savaşı Timur'un ordusu kazanmış, Osmanlılar büyük bir bozgun yaşamışlardır.
Sonuçları:
•Anadolu halkı idari, sosyal ve ekonomik yönlerden zarara uğradı.
•Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki fetihleri durdu. İstanbul'un fethi gecikti.
•Anadolu Türk siyasi birliği dağıldı. Anadolu Türk beyliklerinin çoğu yeniden kuruldu.
•Osmanlı Devleti Fetret Devri'ne girdi.
•Yıldırım Bayezid'in oğulları (Süleyman, İsa, Mehmet, Musa) Fetret Devri'nde taht mücadelelerine giriştiler.
•Uygulana hoşgörü siyaseti sayesinde balkanlarda Osmanlıdan kopuş yaşanmamıştır.
Fetret Devri (1402 – 1413)
•Ankara Savaşı’nda Yıldırım Bayezid’in esir düşmesi üzerine, Yıldırım’ın oğlundan;
•Süleyman Çelebi Edirne’de,
•Mehmet Çelebi Amasya’da,
•Musa Çelebi Bursa’da,
•İsa Çelebi ise Balıkesir’de hükümdarlıklarını ilan etmişlerdir.
•Bu gelişme, on bir yıl sürecek bir taht mücadelesine ve Fetret (karışıklık) Dönemi’nin yaşanmasına neden olmuştur.
•Çelebi Mehmet diğer şehzadelere üstünlük sağlamış ve Osmanlı tahtına geçerek Fetret Dönemi’ni sona erdirmiştir (1413).
I. (Çelebi) Mehmet Dönemi (1413-1421)
•Bozulan devlet kurumlarını yeniden sağlamlaştırdı. Anadolu’da otoriteyi yeniden sağladı. Böylece devleti dağılmaktan kurtardı. Bu çalışmalarından dolayı Çelebi Mehmet devletin ikinci kurucusu sayılmıştır.
•Ege denizinde Venediklilere ait adalardan Anadolu kıyılarına saldırılar oldu. Bundan dolayı Venediklilerle ilk büyük deniz savaşı yapıldı.
•Fetret dönemindeki siyasi ve sosyal sorunları gerekçe gösteren Şeyh Bedrettin isyan çıkardı. Rumeli'de çıkan bu isyan bastırıldı (1396).
•Timur un Semerkant'a götürdüğü Mustafa Çelebi geri dönerek taht kavgasına girdi. Mücadeleyi kaybedince Bizans'a sığındı. Bu kişinin gerçek Şehzade Mustafa Çelebi olmadığı iddia edildi. Bundan dolayı bu olaya Düzmece Mustafa Olay denilmiştir.
II. Murat Dönemi (1421-1451)
•Mustafa Çelebi Bizans’ın desteğiyle yeniden başlattığı taht kavgasını kaybetti ve II. Murat Amcası Mustafa Çelebi’yi öldürttü.
•Karaman ve Germiyan beyleri Osmanlının otoritesini sarsmak için II. Murat'ın kardeşi Şehzade Mustafa'yı taht kavgasına sürüklediler. II. Murat bu mücadeleyi de kazandı.
•Osmanlı orduları Balkanlarda Macarlarla yaptıkları savaşları kaybettiler. Sunun üzerine II. Murat barış istedi.
•Macarlarla Edirne Segedin Antlaşması imzalandı (1444).
Bu antlaşma Balkan devletleri ile yapılan ilk antlaşmadır.
•Edirne Segedin Antlaşmasına göre;
•Bağımsız Sırp Krallığı yeniden kurulacak, Osmanlı Devleti’ne vergi ödeyecektir.
•Eflak toprakları Macaristan’a bırakılacak, Osmanlı Devleti’ne vergi ödeyecektir.
•Tuna Nehri sınır kabul edilecektir.
•Taraftarlar 10 yıl savaşmayacaktır.
•II. Murat, antlaşmanın imzalanmasının ardından tahtı küçük yaştaki oğlu Şehzade Mehmet’e bırakmıştır.
•II. Murat’ın tahtı bırakması ve yerine çocuk yaşta birinin padişah olması Balkan devletlerini harekete geçirmiştir. Bu durum karşısında II. Murat yeniden Osmanlı tahtına geçmiştir.
•Varna Savaşında olarak Osmanlı orduları Haçlıları yenilgiye uğratmıştır (1444).
•Osmanlı ilerleyişinin durdurulamaması üzerine, Macarların girişimleri ile yeni bir Haçlı ordusu oluşturulmuş, bu ordu ile Osmanlı ordusu arasında yapılan II. Kosova Savaşı’nı (1448) Osmanlılar kazanmışlardır. Bu zaferle birlikte;
•Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki hâkimiyeti kesinleşmiştir.
•Avrupalıların, Balkanlar'dan Türklerin atılabileceği ümitler suya düşmüştür.
•Osmanlı Devleti'nin, Avrupa'da, II. Viyana Kuşatması'na kadar sürecek olan askeri üstünlük süreci (1448-1683) başlamıştır.
•Yıldırım İstanbul’u kuşatan İlk Osmanlı Padişahıdır.
•İlk kuşatma 1395’de başlatılmış, Ancak Balkanlarda Niğbolu Kalesi’nin Haçlı ordusu tarafından kuşatılması nedeniyle kuşatma kaldırılmak zorunda kalınmıştır.
•İkinci kuşatma Niğbolu Savaşı sonrasında başlatılmış, Boğaz'ı kontrol altında tutabilmek için Anadolu Hisarı (Güzelcehisar) yaptırılmıştır.
•Üçüncü kuşatma 1400'de gerçekleştirilmiş, bu kez de Timur tehlikesinin büyümesi üzerine Bizans’la anlaşma yapılmış ve kuşatmaya son verilmiştir.
•Antlaşmaya göre; Bizans’ın Osmanlılara vergiyi ödemesine, İstanbul’da bir Türk mahallesi kurulmasına, bir cami inşa edilmesine ve mahalleye kadı tayin edilmesine karar verilmiştir.
•İstanbul’un kuşatılması üzerine oluşturulan Haçlı ordusu Niğbolu Savaşı’nda Osmanlı ordusu tarafından yenilgiye uğratıldı (1396).
•Niğbolu Savaşı'nın kazanılmasıyla;
•Bulgaristan toprakları Osmanlı egemenliğine girmiştir.
•Eflak ve Bosna Osmanlı himayesine alınmıştır.
•Halife, Yıldırım Bayezid’e “Sultan-ı İklim-i Rum” (Anadolu'nun Sultanı) unvanını vermiştir.
•Mora despotlukları ile mücadele edilerek Selanik fethedilmiştir.
•Alınan topraklarda İskân (Yerleştirme)ve hoşgörü siyaseti izlendi.
İskân Siyasetinin Amaçları:
•Yurtsuz Türkmenlere yeni yurtlar bulmak
•İslamiyet'i ve Türk kültürünü yaymak
•Fazla güçlenen aşiretleri ayırarak merkezî otoriteyi güçlü tutmak
•Kavga eden aşiretleri birbirinden ayırarak ülkede huzur ve güvenliği sağlamak
•Issız yerleri şenlendirerek buraları canlı, bayındır ve güvenli kılmak
•Vergi sistemini ve düzenini oturtmak
•Fetihleri kalıcı kılmak (Fethedilen bölgelerde uzun süre tutunmak)
•Devlet otorite ve düzenini sağlamak
Anadolu’da Siyasi Birliği Sağlama Çalışmaları:
•Yıldırım Bayezid Dönemi’nde 1390’da Germiyan, Aydın, Menteşe, Saruhan beyliklerinin, 1392’de Hamitoğulları Beyliği'nin toprakları Osmanlı egemenliğine alınmıştır.
•Aynı yıl Candaroğulları’nın Kastamonu bölümü elde edilmiştir
•Karamanoğulları üzerine gidilmiş, bu beyliğe ait Konya, Karaman şehirleri egemenlik altına alınmıştır (1399).
•Yıldırım Bayezid Dönemi'nde Anadolu’da siyasi birlik büyük ölçüde sağlanmıştır.
•Böylece Osmanlılar; Dulkadiroğulları, Memlükler ve Akkoyunlular ile sınır komşusu hâline gelmişlerdir.
ANKARA SAVAŞI (1402)
Nedenleri:
•Timur'a topraklarını kaptıran Karakoyunlu ve Celayir hükümdarlarının Osmanlı Devleti'ne sığınmaları Timur'un bunları kendisine teslim edilmesini istemesi
•Anadolu beylerinin Timur'dan yardım istemeleri
•Türk-İslam aleminin liderliği mücadelesinin yaşanması.
•Timur'un, düzenleyeceği Çin seferi öncesinde, batısında güçlü ve tehlikeli bir rakip bırakmak istememesi
•Timur ve Yıldırım Bayezid arasında hakaret dolu mektuplaşmaların yaşanması
•Timur'un Sivas'ı yakıp yağmalaması
•Ankara yakınlarında Çubuk Ovası'nda karşılaşan iki ordu arasındaki savaşı Timur'un ordusu kazanmış, Osmanlılar büyük bir bozgun yaşamışlardır.
Sonuçları:
•Anadolu halkı idari, sosyal ve ekonomik yönlerden zarara uğradı.
•Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki fetihleri durdu. İstanbul'un fethi gecikti.
•Anadolu Türk siyasi birliği dağıldı. Anadolu Türk beyliklerinin çoğu yeniden kuruldu.
•Osmanlı Devleti Fetret Devri'ne girdi.
•Yıldırım Bayezid'in oğulları (Süleyman, İsa, Mehmet, Musa) Fetret Devri'nde taht mücadelelerine giriştiler.
•Uygulana hoşgörü siyaseti sayesinde balkanlarda Osmanlıdan kopuş yaşanmamıştır.
Fetret Devri (1402 – 1413)
•Ankara Savaşı’nda Yıldırım Bayezid’in esir düşmesi üzerine, Yıldırım’ın oğlundan;
•Süleyman Çelebi Edirne’de,
•Mehmet Çelebi Amasya’da,
•Musa Çelebi Bursa’da,
•İsa Çelebi ise Balıkesir’de hükümdarlıklarını ilan etmişlerdir.
•Bu gelişme, on bir yıl sürecek bir taht mücadelesine ve Fetret (karışıklık) Dönemi’nin yaşanmasına neden olmuştur.
•Çelebi Mehmet diğer şehzadelere üstünlük sağlamış ve Osmanlı tahtına geçerek Fetret Dönemi’ni sona erdirmiştir (1413).
I. (Çelebi) Mehmet Dönemi (1413-1421)
•Bozulan devlet kurumlarını yeniden sağlamlaştırdı. Anadolu’da otoriteyi yeniden sağladı. Böylece devleti dağılmaktan kurtardı. Bu çalışmalarından dolayı Çelebi Mehmet devletin ikinci kurucusu sayılmıştır.
•Ege denizinde Venediklilere ait adalardan Anadolu kıyılarına saldırılar oldu. Bundan dolayı Venediklilerle ilk büyük deniz savaşı yapıldı.
•Fetret dönemindeki siyasi ve sosyal sorunları gerekçe gösteren Şeyh Bedrettin isyan çıkardı. Rumeli'de çıkan bu isyan bastırıldı (1396).
•Timur un Semerkant'a götürdüğü Mustafa Çelebi geri dönerek taht kavgasına girdi. Mücadeleyi kaybedince Bizans'a sığındı. Bu kişinin gerçek Şehzade Mustafa Çelebi olmadığı iddia edildi. Bundan dolayı bu olaya Düzmece Mustafa Olay denilmiştir.
II. Murat Dönemi (1421-1451)
•Mustafa Çelebi Bizans’ın desteğiyle yeniden başlattığı taht kavgasını kaybetti ve II. Murat Amcası Mustafa Çelebi’yi öldürttü.
•Karaman ve Germiyan beyleri Osmanlının otoritesini sarsmak için II. Murat'ın kardeşi Şehzade Mustafa'yı taht kavgasına sürüklediler. II. Murat bu mücadeleyi de kazandı.
•Osmanlı orduları Balkanlarda Macarlarla yaptıkları savaşları kaybettiler. Sunun üzerine II. Murat barış istedi.
•Macarlarla Edirne Segedin Antlaşması imzalandı (1444).
Bu antlaşma Balkan devletleri ile yapılan ilk antlaşmadır.
•Edirne Segedin Antlaşmasına göre;
•Bağımsız Sırp Krallığı yeniden kurulacak, Osmanlı Devleti’ne vergi ödeyecektir.
•Eflak toprakları Macaristan’a bırakılacak, Osmanlı Devleti’ne vergi ödeyecektir.
•Tuna Nehri sınır kabul edilecektir.
•Taraftarlar 10 yıl savaşmayacaktır.
•II. Murat, antlaşmanın imzalanmasının ardından tahtı küçük yaştaki oğlu Şehzade Mehmet’e bırakmıştır.
•II. Murat’ın tahtı bırakması ve yerine çocuk yaşta birinin padişah olması Balkan devletlerini harekete geçirmiştir. Bu durum karşısında II. Murat yeniden Osmanlı tahtına geçmiştir.
•Varna Savaşında olarak Osmanlı orduları Haçlıları yenilgiye uğratmıştır (1444).
•Osmanlı ilerleyişinin durdurulamaması üzerine, Macarların girişimleri ile yeni bir Haçlı ordusu oluşturulmuş, bu ordu ile Osmanlı ordusu arasında yapılan II. Kosova Savaşı’nı (1448) Osmanlılar kazanmışlardır. Bu zaferle birlikte;
•Osmanlı Devleti'nin Balkanlar'daki hâkimiyeti kesinleşmiştir.
•Avrupalıların, Balkanlar'dan Türklerin atılabileceği ümitler suya düşmüştür.
•Osmanlı Devleti'nin, Avrupa'da, II. Viyana Kuşatması'na kadar sürecek olan askeri üstünlük süreci (1448-1683) başlamıştır.
Yorumlar
Yorum Gönder